Salvador Dali

Salvador Dali urodził się 11 maja 1904 roku w miejscowości Figueras, w Katalonii. Od 1921 roku uszęszczał do Akademi Sztuk Pięknych w Madrycie, tam poznał m.in. poetę Garcie Lorca i filmowca Luisa Bunuela. W 1926 roku został wydalony z uczelni, lecz już wtedy postrzegany był jako uzdolniony artysta. W latach 20-tych Dali pierwszy raz odwiedził Paryż. Tam spotkał malarza Joana Miro, który wprowadził go w tajniki surrealizmu. W 1929 roku artysta współtworzył scenariusz do pierwszego filmu surrealistycznego Un Chien Andalou (1929), którego reżyserem był wspomniany Luis Bunuel. Produkcja stała się ich wizytówką oraz biletem wstępu do grupy surrealistów. Niezwykły talent do autopromocji, niedługo potem, pozwolił artyście zostać czołową postacią grupy. W jednej ze swoich książek napisał:

Nigdy, przenigdy nadmiar pieniędzy, reklamy, sukcesu czy popularności nie sprawił, żebym choć przez ułamek sekundy miał chęć popełnić samobójstwo. Wręcz przeciwnie, przepadam za tym.

Podczas lat 30-tych Dali namalował swoje najbardziej znane surrealistyczne obrazy, takie jak np. Trwałość pamięci (1931) i Płonąca żyrafa (1937). Artysta rozwinął styl, który nazwał metodą paranoiczno-krytyczną, używając szczegółowej i realistycznej techniki do stworzenia, jak sam to określał ręcznie malowanych fotografii pochodzących ze świata snów pełnych halucynacji, rozpływających się zegarów, płonących żyraf i półek wystających z ciał.
W 1934 roku Dali, ożenił się z Galą, żoną francuskiego poety Paula Eluarda, która stała się jego muzą. Charakterystyczne było uwielbienie jakim artysta darzył swoją żonę. Znane jest jego zdanie:

Kocham Galę bardziej niż matkę, bardziej niż ojca, bardziej niż Picassa, a nawet bardziej niż pieniądze.

W latach 30-tych Salvador Dali uczestniczył w zebraniach grupy surrealistów, gdzie popadł w konflikt z jej założycielem Andre Bretonem. W 1936 roku na Światowej Wystawie Surrealistów w Londynie, wykładał ubrany w strój płetwonurka, symbolizującym surrealistyczne zanurzenie się w podświadomość, meandry umysłu.
Dali ostatecznie zerwał z grupą surrealistów w 1939 roku deklarując poparcie hiszpańskiemu dyktatorowi Franco. Wypowiedział wtedy słynne zdanie:

Jedyna różnica między mną a surrealistami jest taka, że to właśnie ja jestem prawdziwym surrealistą.

Inspirowany twórczością renesansu, jego styl w tamtym czasie zmieniał się w kierunku naturalistycznym. W 1939 roku przeniósł się do Stanów Zjednocznych, gdzie często pokazywał swoje prace, napisał fabularyzowaną autobiografię Sekretne życie Salvadora Dali oraz jeszcze bardziej rozwinął talent do autopromocji. Jego twórczość obejmowała w tym czasie m.in. projektowanie scen baletów, projekt filmu animowanego Destino (1945) rozpoczęty wraz ze studiem Walta Disneya oraz wykonanie sceny prezentującej sny w filmie Spellbound (1945) Alfreda Hitchcocka, a nawet projektowanie sklepowych witryn, o czym mówił:

Kiedy mam zrobić witrynę w dużym sklepie, z zasady pytam kierownika sprawującego nadzór, czy gotów jest stracić pracę. Jeśli powie, że tak, mogę zaczynać.

W 1948 Salvador Dali na stałe powrócił do Hiszpani, choć często wracał do Nowego Jorku. W tym czasie rozpoczął serię religijnych obrazów, szczególnie znane dzieła z tego okresu to Chrystus św. Jana od Krzyża (1951) oraz Corpus Hypercubus (1954). W 1979 roku odbyła się wielka wystawa prac artysty w muzeum Pompidou w Paryżu.
Po śmierci żony w 1982 roku, Salvador Dali zaczął chorować, jego stan pogorszył się po wypadku dwa lata później. Pod koniec swojego życia został niemal całkowicie samotny. Zmarł w 1989 roku w miejscu swojego urodzenia w Figueres, w Katalonii. Pozostawił tam na swoją pamiątkę, osobiście zaprojektowane i urządzone, niezwykłe muzeum zwane Teatro-Museo Dali.

http://www.salvadordali.com.pl